De Amerikaanse staat Utah heeft een zekere reputatie als het gaat om
bijzondere wetsbepalingen. Zo mag je er niet vissen terwijl je op een paard
zit, is vrijen in een ambulance verboden en is het afvuren van een
atoomwapen er illegaal.
Vorige week dinsdag kwam er weer een bijzondere wet bij. Een wet die goud en
zilver weer een wettig betaalmiddel maakt in de Amerikaanse staat. En dan
niet tegen de waarde die op en gouden of zilveren munt staat afgedrukt, maar
tegen de waarde van het edelmetaal zelf.
Betalen met goud
Om betalen met goud en zilver makkelijk te maken, worden de edelmetalen
voortaan ook niet meer door de staat belast. De wetgever van Utah hoopt met
deze maatregelen dat de burgers van de staat zich beter kunnen beschermen
tegen de instabiliteit van de Amerikaanse dollar. Ook stelt Utah een
commissie in die verder moet onderzoeken of de staat – los van de rest van
de VS – terug kan keren naar de Gouden Standaard.
Naast Utah zijn er nog twaalf staten in de VS die soortgelijke wetgeving als
in Utah overwegen, meldde de Washington
Times onlangs. In Virginia is een wet aangenomen die de overheid
toestaat om gouden, zilveren en platina munten te slaan en in omloop te
brengen.
Goudkoppeling
Het hernieuwde enthousiasme voor een geldsysteem op basis van goud past in
een trend. Eind vorig jaar filosofeerde nota bene Wereldbank-president Robert
Zoellick voor een soort terugkeer naar een goudkoppeling. Ook in Europa
klinkt steeds vaker de roep om de terugkeer naar een gouden standaard.
In Nederland hebben we sinds kort de Gold Standard Consulting Group, die
'kennisontwikkeling wil stimuleren' over onder meer de mogelijke rol van
goud in het monetaire stelsel. Een groot congres dat deze groep dit voorjaar
wilde organiseren, werd echter afgeblazen. Volgens de organisatoren omdat
veel goudadepten hun enthousiasme liever niet in het openbaar ventileren.
Maar die schaamte is eigenlijk niet meer nodig. Sinds de kredietcrisis hebben
velen het huidige geldsysteem failliet verklaard, en is de roep om een
terugkeer naar de gouden standaard eerder hip dan excentriek geworden.
Ongewild pleitbezorger
Wat de enthousiastelingen zich meestal niet realiseren, is dat ze zich
ongewild een pleitbezorger voor de financiële belangen van alle
goudbeleggers en goudmijnbedrijven van de wereld maken. Mensen en landen met
goud in hun kluis of in de grond, hebben een buitengewoon belang bij zo’n
nieuwe gouden standaard.
Denk je maar eens in wat er gebeurt als ons geld weer wordt gekoppeld aan
goud. Bij de huidige goudprijs, is de totale waarde van alle goudreserves
minstens dertig maal zo klein als de som van alle mondiale banktegoeden.
Anders gezegd: bij een echte gouden standaard, hoort een goudprijs die
dertig maal zo hoog is als de huidige recordprijs. Dat verklaart de
enthousiaste lobby van goudbezitters voor introductie van de gouden
standaard.
Geen bescherming
Is het daarmee ook een slecht idee? Ja, eigenlijk wel. In de eerste decennia
van de vorige eeuw beschermde de gouden standaard de wereld allerminst tegen
crisis en depressie. Nederland, bijvoorbeeld, was zo koppig om langer aan de
gouden standaard vast te houden dan veel andere landen, en betaalde daarvoor
met een extra diepe recessie.
Een nadeel van de gouden standaard is de inflexibiliteit ervan. De
geldhoeveelheid kan zich niet meer aan kan passen aan de behoefte aan geld,
want de hoeveelheid goud is eindig. Bij hoge economische groei moeten daarom
alle prijzen en lonen dalen.
Bij de gouden standaard hoort daarom vrij structurele deflatie (tenzij er snel
genoeg nieuw goud wordt gevonden). In de moderne economie met loonafspraken
en CAO’s zijn dalende lonen en prijzen moeilijk te realiseren. De economie
zal daarom met goud als betaalmiddel minder snel kunnen groeien.
Handelstekort
Bovendien zal de goudvoorraad slinken, als een land een tekort op de
handelsbalans heeft. Met dat goud wordt de importrekening betaald. Zonder
snelle daling van het loon- en prijspeil, zal zo’n afname van de
goudvoorraad kunnen leiden tot een recessie en hogere werkloosheid.
In een wereld met een gouden standaard, zijn alle wisselkoersen vast.
Overschotten en tekorten op de lopende rekening worden niet verzacht door
aanpassing van de wisselkoers. De onevenwichtigheden in de wereldeconomie
worden er groter door, en niet kleiner zoals de voorstanders vaak beweren.
Terugkeer naar goud als betaalmiddel is een uitstekend idee. Op voorwaarde dat
het alleen in Utah wordt ingevoerd.
Lees ook:
Beleggen in goud: zin en onzin
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
